Welke kleding draag ik bij Arctische omstandigheden?
Omdat het weer en de lichamelijke inspanningen tijdens een wintersportvakantie voortdurend veranderen, is het soms lastig om te bepalen wat je het beste kunt aantrekken. Het klimaat in de Scandinavische sneeuwgebieden is over het algemeen koud, met wisselende temperaturen tussen 0 °C en -30 °C. De kou is echter wel droog waardoor de gevoelstemperatuur aangenamer is. Wind speelt daarnaast ook een grote factor, warme en functionele kleding is dus heel belangrijk. Want een veel voorkomende uitspraak is: slecht weer bestaat niet, wel een slechte voorbereiding of slechte kleding.

In samenwerking met onze kledingpartner Fjällräven proberen we zo kort en duidelijk mogelijk uitleg te geven over de werking van kledinglagen en materialen:

• Kleding 3-lagensysteem
• Handschoenen & wanten
• Mutsen en nekwarmers
• Winterlaarzen en/of snowboots
• Skibril, zonnebril en gezicht
• Thermo overall

Kleding 3-Lagensysteem
Door je kleding samen te stellen uit drie lagen, reguleert je outfit zelf een juiste en aangename temperatuur. Overtollige warmte en transpiratievocht worden afgevoerd, terwijl ijzige kou en neerslag niet de kans krijgen om het lichaam nat en koud te maken. Zelfs onder de meest extreme omstandigheden biedt een combinatie van drie kledinglagen voldoende bescherming. Hoe werkt dat?

Iedere laag heeft een specifieke functie:
De 1e basislaag zorgt ervoor zorgt dat je droog blijft.
De 2e isolerende tussenlaag houdt je warm.
De 3e wind/waterdichte laag beschermt je tegen wind en neerslag.

De basislaag - Thermokleding
In een koude omgeving is het belangrijk om je lichaam droog te houden. De basislaag is dan ook de belangrijkste. Deze laag neemt het transpiratievocht op van je huid en voert deze snel af, waardoor je het niet koud krijgt tijdens het transpireren. De kleding moet hiervoor wel goed aansluiten op je huid en gemaakt zijn van een stof die het vocht goed kan doorgeven. Katoen is niet geschikt als basislaag, het absorbeert namelijk vocht en houdt het juist vast. Merino wol heeft deze functie wel, kriebelt niet en voelt prettig aan op je huid. Er bestaat ook synthetisch thermo ondergoed dat het lichaam goed droog houdt en zeer comfortabel draagt.

De isolerende tussenlaag
De isolerende tussenlaag houdt je lichaamswarmte vast. Deze laag van bijvoorbeeld fleece of dons moet losjes om je lichaam vallen. Hierdoor ontstaat er een warme luchtlaag tussen de 1ste en 2de laag en blijft je lichaam lekker warm. Ben je een echte koukleum? Dan kun je nog een extra 4de laagje, zoals bijvoorbeeld een bodywarmer toevoegen. Het is namelijk beter om je warmte te reguleren met meerdere dunne laagjes dan één hele dikke.

De wind en waterdichte laag
De buitenste laag is er om je te beschermen tegen de wind en neerslag. Hiervoor zijn er gevoerde en ongevoerde jassen, waarbij de laatste ook wel hardshell wordt genoemd. Omdat de 3de laag ook meteen de buitenste laag is, vormt het de laatste barrière voor het transpiratievocht. Naast wind- en waterdichtheid moet een jas dus ook goed kunnen 'ademen'. Een hardshell jas met een goede coating of membraam (denk aan Goretex of DWR) transporteert je transpiratievocht goed af. Een gevoerde jas geeft extra warmte-isolatie, maar voert transpiratievocht minder snel af.

Meer info: www.fjallraven.nl

Hieronder leggen we in beeld uit hoe dit in de praktijk werkt. Op ons YouTube kanaal vind je meer kleding filmpjes.

Handschoenen en wanten
Voor de bescherming van handen en voeten geldt hetzelfde principe als voor kleding. Het is belangrijk dat je handen en voeten droog blijven, transpiratievocht kwijt kunnen en beschermd worden tegen wind en neerslag. Het is dus belangrijk dat je handschoenen wind- en waterafstotend zijn, goed isoleren en gevoerd zijn.

Het gebruik van thermo handschoenen kan een goede onderlaag vormen, maar let er dan wel op de handschoenen niet te strak zitten. Als de doorbloeding niet goed is, krijg je alsnog koude handen. Dit geld overigens ook voor sokken.

Het gebruik van wanten is verreweg de warmste oplossing, als je ze maar niet steeds uittrekt voor bijvoorbeeld het maken van een foto of het open en dichtdoen van een rits. Hier zijn handige varianten voor gemaakt, zoals een want met een losse duim en wijsvinger of de wegklapbare want. Verder is het belangrijk dat handschoenen snel kunnen drogen. Dit zijn meestal de handschoenen met een uitneembare binnenhandschoen.

Tip: Neem tijdens activiteiten een extra paar droge sokken of handschoenen mee, zodat je kunt wisselen als dat nodig blijkt te zijn.

Meer info: www.hestragloves.com

Mutsen en nekwarmers
Opvallend, stoer, comfortabel of grappig. Je persoonlijke keuze maakt niet uit, als je maar een muts draagt. Bij kou verlies je namelijk 50% van je lichaamswarmte via je hoofd, dus een muts is absoluut noodzakelijk!

Je nek kun je goed beschermen met een nekwarmer, deze zijn net wat handzamer dan een dikke sjaal. Daarnaast kun je bij extreme of tijdelijke kou (bijvoorbeeld in de skilift of bij harde wind) een nekwarmer ook snel over je gezicht heen trekken.

Winterlaarzen en/of snowboot
In winterse omstandigheden is het belangrijk dat je goede schoenen draagt die zowel comfortabel als functioneel zijn. De schoenen moeten stevig, isolerend, waterdicht of -afstotend en hoog gesloten zijn. Natuurlijk moeten ze er ook voor zorgen dat je voeten warm blijven. Daarnaast is het belangrijk dat de zool een grof profiel heeft, waardoor je meer grip hebt op een gladde ondergrond.

Moonboots of Uggs zijn niet geschikt! Stevige hooggesloten wandelschoenen zijn over het algemeen wel prima te gebruiken, maar bij extreme kou zal je sneller koude voeten krijgen doordat ze onvoldoende gevoerd zijn. Ook zijn ze vaak wat laag gesloten, maar dit is eenvoudig op te lossen door het gebruik van gamaschen (beenkappen).

De reisbegeleiders van Scandinavian Wintersports gebruiken de winterschoenen van Hanwag (Torne en Fjäll Expedition). Deze schoenen voldoen aan alle eisen die worden gesteld aan schoeisel in de Arctische regio's. Daarnaast hebben de schoenen een IceGrip-zool, waardoor de kans op uitglijden veel kleiner is.

Meer info: www.hanwag.nl

Skibril, zonnebril en ogen
Net zoals het dragen van geschikte kleding in (extreem) koude omstandigheden, is het belangrijk om ook aandacht te besteden aan een goede bescherming van de ogen door het dragen van een goede sneeuw- of zonnebril tijdens je verblijf in Lapland. Waarom? Door het felle licht kun je sneeuwblindheid oplopen en dat is geen pretje. Ook als er geen direct zonlicht is, moet je ogen dus goed beschermen, want door de weerkaatsing op de sneeuwvlakten wordt het licht nog eens flink versterkt.

Tijdens het skiën of snowboarden gebruik je het beste een goggle (ski/sneeuw bril), die naast de bescherming tegen het UV licht, ook zorgt voor goed zicht tijdens sneeuwval, mist of schemerlicht. Ook biedt een skibril een goede bescherming tegen kou. Hierdoor is een goggle ook erg handig bij het maken van een hondensledetocht of sneeuwschoenwandeling. Belangrijk hierbij is dat de bril goed ventileert en comfortabel aansluit op het gezicht, ook als je een helm gebruikt. Skibrillen zijn te koop met verschillende soorten lenzen voor bewolking of zonnige dagen.

Kijk voor meer informatie op www.adidas.com

Helaas merk je niet of pas te laat wanneer de huid van je gezicht bevriest. Je kunt deze beschermen met een goede vette creme zonder water. Wij gebruiken zelf al jaren Vitalis, een Finse watervrije crème welke uiteraard lokaal te verkrijgen is. 

Thermo overall, wanneer wel en wanneer niet?
Een thermo overall is een dikke gewatteerde overall die je beschermt bij wind, vochtigheid en kou. Vooral bij activiteiten waarbij je stilzit, zoals ijsvissen, of bij extreme omstandigheden zoals rijwind op een sneeuwscooter (waarbij de gevoelstemperatuur verdubbelt), is een thermo overall noodzakelijk. Het is echter niet zo dat deze overall tijdens je verblijf in Lapland de prettigste bescherming is tegen de kou! Het beschermt je zeker tegen koud en wind, maar niet tegen transpiratie. De overall ‘ademt’ nauwelijks, waardoor de warmte niet goed weg kan en je lichaam nog meer gaat transpireren. Deze transpiratie kan niet weg, waardoor je het alsnog koud kunt krijgen.

Daarnaast kun je de overall niet aanpassen naar veranderende omstandigheden, wat met het 3-lagensysteem wel heel goed kan. Kortom, de thermo overall is niet geschikt voor activiteiten waarbij je lichaam warmte produceert, zoals bijvoorbeeld sneeuwschoenwandelen of skiën. Het voelt dan een beetje alsof je heel hard gaat fietsen of hardlopen in een gewatteerd regenpak! Bij activiteiten waarbij de overall beslist noodzakelijk is, zal deze altijd bij de activiteit worden aangeboden.

Als temperaturen onverhoopt extremer zijn dan verwacht, is het ook mogelijk om op locatie thermo kleding te huren.